Czy bruksizm u dziecka może oznaczać owsiki? Vademecum cz.4

Czy owsiki powodują zgrzytanie zębami? Takie pytanie dość często padało z ust moich pacjentek-mam. Prawda czy mit? Debata na temat związku pasożytów jelitowych z bruksizmem u dzieci jest nadal bardzo kontrowersyjna. Czy zgrzytanie zębami to naprawdę oznaka owsików? W tym artykule dowiesz się skąd się bierze bruksizm u dzieci. Zapraszam do lektury.

Spis treści:

1. Bruksizm -co to?
2. Jaki odsetek dzieci zgrzyta zębami?
3. Jakie są czynniki związane z bruksizmem u dzieci?
4. Jakie są przyczyny anatomiczne bruksizmu u dzieci?
5. Czy koronawirus może powodować bruksizm?
6. Co z tymi „robakami”?
7. Kiedy bruksizm u dzieci to norma, a kiedy patologia?
8. Jak zapobiegać i leczyć bruksizm u dzieci?
9. Zakończenie
10. Źródła

BRUKSIZM- CO TO TAKIEGO?

Na wstępie krótko przypomnę czym jest bruksizm. Otóż bruksizm to mówiąc najogólniej zgrzytanie i / lub zaciskanie zębów, ale może też przebiegać bez kontaktu zębów. Zachodzi w nocy lub/i za dnia, na skutek wzmożonej aktywności mięśni żucia. Szerzej opisałam bruksizm tutaj.

A teraz do sedna.

JAKI ODSETEK DZIECI ZGRZYTA ZĘBAMI?

Temat bruksizmu u dzieci nie jest prosty dlatego, że różne są dane epidemiologiczne, ponieważ większość badań opiera się na raportach od rodziców. Generalnie przepytywani rodzice donoszą, że 3-49% ich dzieci ma bruksizm. 

JAKIE SĄ CZYNNIKI ZWIĄZANE Z BRUKSIZMEM U DZIECKA?

• lęk, stres i reakcje psychiczne,
• niektóre cechy osobowości (np. wysokie poczucie odpowiedzialności), 
• bierne palenie,
• spanie przy włączonym świetle i hałas w pokoju
• niestabilne środowisko domowe (stres od rodziców/domowników)
• niedobór snu (poniżej 8h)
• problemy ze zdrowiem psychicznym, problemy emocjonalne
• problemy z rówieśnikami i problemy wychowawcze (agresja)
• perfekcjonizm
• ADHD lub zachowania aspołeczne
• skłonność do innych parafunkcji, np.obgryzania paznokci, nagryzania ołówków czy innych przedmiotów
• niedojrzałość układu nerwowo-mięśniowego żucia u młodszych dzieci

Czyli wszystko i nic. To teraz konkrety.

JAKIE SĄ PRZYCZYNY ANATOMICZNE BRUKSIZMU U DZIECKA?

Świeże badanie (z początku 2021r.) donosi, że większość dzieci, które mają jednocześnie przerost migdałków, ograniczoną ruchomość języka (za krótkie wędzidełko, ankyloglosię) oraz niedrożność nosa ma jednocześnie bruksizm, czyli zgrzyta zębami (aż 90.9%dzieci!). Przypadłości te łatwo może zweryfikować dentysta, laryngolog czy pediatra i podjąć odpowiednie leczenie.

CZY KORONAWIRUS MOŻE SPOWODOWAĆ BRUKSIZM U DZIECKA?

Jeśli spojrzymy na wszechobecny niepokój związany z koronawirusem to odp.brzmi TAK: pandemia w sposób pośredni, poprzez zwiększenie stresu dorosłych może powodować bruksizm u dzieci. (również u rodziców)

A CO Z TYMI ROBAKAMI???

Jak już wspomniałam temat jest kontrowersyjny. Niektóre badania sugerują, że pasożyty mogą odgrywać rolę w bruksizmie, a inne tego nie potwierdzają. 

Ale ponieważ bruksizm jest odpowiedzią naszego organizmu na jakąś patologię, która zaczyna się w nim dziać, to TAK – owsiki mogą być przyczyną bruksizmu. Dziecko, które ma owsiki jest często niespokojne, nadpobudliwe i rozdrażnione. Jego organizm może (ale nie musi) w postaci zgrzytania zębami dawać objawy choroby pasożytniczej. Bo jeśli stres, leki, refluks czy bezdech, mogą wywołać bruksizm to dlaczego nie miałby zrobić tego owsik lub inny pasożyt?

Zatem pasożyty mogą pośrednio powodować bruksizm u dzieci.

KIEDY BRUKSIZM U DZIECKA TO NORMA?

U dzieci zgrzytanie i zaciskanie zębów jest uznawane za normę fizjologiczną w okresie rozpoczęcia wymiany mleczaków na zęby stałe, czyli około 5-7r.ż. Wtedy też nie wymaga leczenia, a jedynie obserwacji. Warto dbać o regularne kontrole u stomatologa, który nie tylko może zauważyć objawy bruksizmu na zębach, ale też wykryje wczesną próchnicę, wadę zgryzu czy inne patologie.

KIEDY BRUKSIZM U DZIECKA TO PATOLOGIA?

• Kiedy powoduje nadmierne starcie zębów. Widać to np. na guzkach policzkowych pierwszych zębów trzonowych (szóstki; w skrajnych przypadkach może dochodzić do starcia siekaczy (jedynek, dwójek) i kłów do poziomu dziąseł.
• Kiedy dziecko ma bóle głowy, karku, stawów skroniowo-żuchwowych

JAK ZAPOBIEGAĆ I LECZYĆ BRUKSIZM U DZIECKA?

• Przede wszystkim zapewnić bezstresowe środowisko wychowania i jak najwięcej rozmawiać z dzieckiem. A może ma jakieś zmartwienia i w nocy rozładowuje je zgrzytając zębami?
• Dobra jest i wskazana konsultacja z psychologiem
• Należy zapewnić dziecku odpowiednią atmosferę do spania (cisza, bez ekranów przed snem), wyciszyć dziecko przed snem.
• W przypadku zwężonych dróg oddechowych, niedrożności nosa czy przerostu migdałków wskazana jest konsultacja z pediatrą i laryngologiem +odpowiednie leczenie.
• W przypadku ograniczonej ruchomości języka na skutek zbyt krótkiego wędzidełka języka zalecane jest jego podcięcie, przez lekarza dentystę lub chirurga stomatologicznego, oczywiście w znieczuleniu miejscowym.
• Jeśli są pasożyty należy się ich pozbyć. Wskazana wizyta u pediatry + terapia antypasożytnicza. Jak leczyć owsicę świetnie opisała MamaPediatra- odsyłam do artykułu-klik.

***U dzieci nie wykonuje się szyn relaksacyjnych ze względu na ciągły wzrost kości szczęki i żuchwy. Taka szyna mogłaby zaburzyć rozwój szczęk i zębów.

ZAKOŃCZENIE

Jak widzisz bruksizm u dzieci podobnie jak u dorosłych, w większości przypadków jest spowodowany przez stres i napięcie, jakie przeżywa dziecko, ale nie tylko. Problemy z oddychaniem w czasie snu, chrapanie, zbyt krótkie wędzidełko języka czy zmieniające się warunki zgryzowe w trakcie wymiany uzębienia również mogą predysponować do zgrzytania lub zaciskania zębów. Pocieszające jest, że bruksizm nocny u dzieci zmniejsza się stopniowo po 9-10 roku życia, a większość dzieci nie utrzymuje bruksizmu w okresie dojrzewania i dorosłości.

Czy to koreluje z wiekiem kiedy wycina się dzieciom migdałki gardłowe czy może bezdech, który miał maluch się wyrównał? A może po prostu dziecko przestało być zestresowane? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na te pytania. Niemniej jednak warto być czujnym oraz obserwować i rozmawiać z dzieckiem. 

A może Twoje dziecko zgrzyta zębami i po przeczytaniu tego artykułu podejrzewasz już przyczynę? A może zgrzytało w przeszłości i wiesz co mu pomogło? Jeśli tak, podziel się ze mną w komentarzu pod artykułem lub w wiadomości mailowej (kontakt).

Zachęcam Cię również do przeczytania pozostałych części Vademecum o bruksizmie:

• Tutaj dowiesz się o sposobach leczenia bruksizmu u dorosłych
• A tu przeczytasz o szynie relaksacyjnej.

Pamiętaj, Twoje ząbki nie są z gąbki 😉

Paulina